پترولوژی سنگ های آتشفشانی جنوب گرونک (شمال غرب خوسف)، استان خراسان جنوبی

منطقه مورد مطالعه در 60 کیلومتری غرب بیرجند (شمال غربی خوسف) و در شمال شرقی بلوک لوت قرار گرفته است. واحدهای گدازه¬ای شامل داسیت، آندزیت، پیروکسن آندزیت؛ واحدهای نیمه عمیق شامل گرانودیوریت¬پورفیری و کوارتزمونزودیوریت¬پورفیری و واحدهای آذرآواری شامل توف و آگلومرا می¬باشد. بافت غالب در گدازه¬ها، پورفیری با خمیره میکرولیتی، پورفیری با خمیره میکروکریستالن و بافت غالب در سنگ¬¬های نیمه¬عمیق، پورفیری با خمیره میکرگرانولار می¬باشد. فنوکریست¬های رایج در داسیت¬ها شامل پلاژیوکلاز، کوارتز، آمفیبول و بیوتیت است؛ و فنوکریست-های آندزیت¬ شامل پلاژیوکلاز و آمفیبول می¬باشد. پلاژیوکلاز، کوارتز، آلکالی فلدسپار، آمفیبول و بیوتیت فنوکریست¬های عمده سنگ¬های نیمه عمیق را تشکیل می¬دهند. فنوکریست¬ها در این گدازه¬¬ها، دارای نشانه¬هایی از عدم تعادل در حین صعود شامل بافت غربالی و منطقه بندی در پلاژیوکلازها، حاشیه سوخته در آمفیبول¬ها، اکسیدشدن بیوتیت¬ها و حاشیه گرد شده در کوارتزها هستند. این شواهد احتمالا ناشی از صعود سریع ماگما، کاهش فشار حاکم بر ماگما، از دست دادن سریع مواد فرار در حین فوران و فرایندهای آلایش می¬باشد. دگرسانی معمول در این واحدها شامل پروپلیتیک، آرژیلیک و کربناتی شدن است. بر اساس بررسی¬های ژئوشیمیایی، سنگ¬های منطقه در سری کالک¬آلکالن قرار می¬گیرند. در نمودارهای عنکبوتی سنگ¬های منطقه، غنی¬شدگی از عناصر نادر خاکی سبک (lree ) و عناصر lile و بخصوصba, rb, sr, th و تهی شدگی از عناصر hree و عناصر با شدت میدان بالا hfse ((ti,nb مشاهده می¬شود که وابستگی به محیط فرورانش (حاشیه فعال قاره¬ای) و پدیده آلایش پوسته¬ای را نشان می¬دهد. ماگمای تشکیل دهنده این سنگ¬ها از یک گوشته غنی شده منشا گرفته است. همچنین بر اساس شواهد ژئوشیمیایی از جمله محتوی سیلیس بالا ( میانگین47/62 درصد وزنی)، غنی¬شدگی نمونه¬ها از lree و تهی¬شدگی آنها از hree، بالا بودن نسبت lree/hree، بالا بودن نسبتsr/y (میانگین96/33) و نسبت la/yb(میانگین67/12)، پایین بودن مقدارy (میانگین ppm13) و فقدان آنومالی منفی eu نشان می¬دهد که این سنگ¬ها شباهت زیادی به سنگ¬های آداکیتی دارند.